น้ำมันจากเมล็ดอีฟนิ่ง พริมโรส (Evening Primrose Oil : EPO) ประกอบด้วยกรดไขมันที่สำคัญคือ กรดไลโนเลอิก (linoleic acid) และกรดแกมม่าไลโนเลนิก (g-linolenic acid หรือ GLA) ซึ่งเป็นกรดไขมันจำเป็น ที่มีหน้าที่สำคัญหลายอย่าง เช่น เป็นส่วนประกอบของผนังเซลล์ในร่างกาย, ต้นกำเนิดของสาร eicosanoid (เช่น prostaglandins, leukotrienes และ thromboxanes) ถ้าร่างกายขาดกรดไขมันจำเป็นจะเกิดอาการต่าง ๆ เช่น การเจริญเติบโตของร่างกายผิดปกติ ผมร่วง คันตามผิวหนัง ปรากฏเป็นผื่นแดงและมีขุยบริเวณข้อพับต่าง ๆ แผลหายช้า ติดเชื้อที่ผิวหนังได้ง่าย และผิวหนังแห้งกว่าคนปกติ
โรคผิวหนังที่มีหลักฐานทางการแพทย์ยืนยันว่าสามารถใช้ EPO มารักษาได้ เช่น โรค Atopic dermatitis, Psoriasis vulgaris และ Acne vulgaris
ผู้ป่วย Atopic dermatitis ซึ่งมีอาการตั้งแต่เด็กจนเป็นผู้ใหญ่ มีความ ผิดปกติในการทำงานของ เอ็นไซม์ delta-6 desaturase ทำให้ไม่ สามารถ เปลี่ยนกรด linoleic acid ไปเป็น GLA ทำให้ผิวหนังแห้งเป็น ผื่นแดง มีขุยบริเวณใบหน้าและข้อพับ เป็นต้น ซึ่งเป็นลักษณะของโรค Atopic dermatitis 
มีการศึกษาพบว่า อาการของโรคจะดีขึ้นเมื่อให้รับประทาน EPO แต่มีคำแนะนำรักษาโรค Atopic dermatitis ดังนี้ คือ ควรให้การรักษาแบบ conventional treatment ก่อน คือให้ emollient, Mild topical corticosteroid รักษาภาวะ ติดเชื้อก่อน ถ้าอาการไม่ดีขึ้น หลังการรักษา 2 สัปดาห์จึงให้รับประทาน EPO เพิ่มเติม ในเด็กให้ครั้งละ 2-4 แคปซูล วันละ 2 เวลา ผู้ใหญ่ครั้งละ 4-6 แคปซูล วันละ 2 เวลา (EPO ที่มีขายในท้องตลาดขนาด 500 mg. จะประกอบด้วย g-linolenic acid 40 mg.) อาการจะดีขึ้นภายใน 2-3 สัปดาห์ แต่บางรายใช้เวลา 8-12 สัปดาห์ อาการข้างเคียงมีน้อย และพยายามลดจำนวน EPO ให้น้อยลงเท่าที่จะสามารถควบคุมอาการ ของโรคไว้ได้ หลีกเลี่ยงในผู้ที่รับประทานยา Phenothiazine เพราะทำให้เกิดชักได้ EPO ปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์และขณะ ให้นมบุตร
มีข้อสังเกตพบว่าคนที่รับประทาน EPO เป็นประจำ จะพบว่าผิวหนังจะเนียนและเรียบกว่าเดิม (smoother) เชื่อกัน ว่า EPO ออกฤทธิ์โดยการลดการอักเสบของผิวหนังอันเนื่องมาจากสาร eicosanoid ซึ่งเป็นตัวเสริมการออกฤทธิ์ของ histamine ด้วย
โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) เริ่มจากมีข้อสังเกตว่าชาวเอสกิโมเป็น โรค Psoriasis น้อย อาจมีความสัมพันธ์กับการกิน ปลาทะเลมาก และ ถ้าให้เขารับประทาน อาหารที่มี Saturated fatty acid พบว่ามี โอกาส เป็นโรค Psoriasis เพิ่มขึ้น เชื่อว่า EPO ไปยับยั้งการ ทำงานของสาร eicosanoid ซึ่งเป็นสารที่เป็น สาเหตุการเกิดรอยโรค Psoriasis
นอกจากนี้ ในกรณีแพทย์ให้ยา Etretinate รักษา Psoriasis ควรให้ EPO ร่วมด้วย เพื่อควบคุมภาวะไขมันในเลือด สูง (hypertriglyceridemia) จากยา Etretinate
คนเป็นสิวตรวจพบระดับ linoleic acid ในเลือดต่ำ ทำให้เกิดการหนาตัว ของผิวหนังบริเวณรูขุมขน (follicular hyperkeratosis) อันเป็นสาเหตุของการเกิดสิวอักเสบตามมา การรับประทาน EPO เพื่อรักษา/ป้องกันการเป็นสิว ต้องใช้เวลานาน อย่างน้อย 6 เดือน จึงจะเห็นผลการรักษา (90%)
อย่างไรก็ตาม ในฐานะแพทย์ผิวหนัง ขอแนะนำว่า EPO เป็นตัวเสริมในการรักษาโรคดังกล่าว ไม่ควรใช้ EPO อย่างเดียวในการรักษา (monotherapy)
ที่มา ... องค์การเภสัชกรรม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น